Οιδίπους Τύραννος
Σοφοκλής
15 Πανευρωπαικό Συνέδριο Σωματικής Ψυχοθεραπείας
Ψυχόδραμα |
Ο Αριστοτέλης, στο έργο του «Ποιητική», χρησιμοποιεί συχνά τον «Οιδίποδα Τύραννο» του Σοφοκλή, ως αντιπροσωπευτικό παράδειγμα πρακτικής εφαρμογής της Ποιητικής του θεωρίας σε μια τραγωδία.
Οιδίπους
Αντικειμενικά Στοιχεία:
Μη επιθυμητή κύηση και από τους δύο γονείς.
Κατά τη διάρκεια της κύησης ο πατέρας του Λάιος με ενεργητικό και άμεσο τρόπο επιθυμεί και σχεδιάζει το θάνατό του με την παθητική και έμμεση συμβολή της μητέρας του Ιοκάστης.
Αμέσως μετά τη γέννησή του βιώνει υπερβολικό σωματικό πόνο με το τρύπημα των αστραγάλων του.
Ο πόνος είναι υπέρμετρος γιατί τρυπήθηκε το οστούν. Αυτή η επέμβαση στο σώμα εκτός από επώδυνη είναι και επικίνδυνη για επιμόλυνση.
Εντούτοις επιβιώνει.
Οι γονείς απαλλάσσονται από τον κίνδυνο, τον οποίο εγκυμονεί η παρουσία του δίνοντάς τον σε ένα Θηβαίο βοσκό, ώστε να τον πετάξει σε ερημικό βουνό με σκοπό το θάνατό του.
Ο Θηβαίος βοσκός συγκινείται από το δράμα του νεογέννητου, το συμπονά και παραβιάζει τη φονική εντολή του βασιλικού ζεύγους.
Ο Θηβαίος βοσκός δίνει το νεογέννητο σε Κορίνθιο βοσκό, ο οποίος υπηρετεί τον βασιλέα Πόλυβο.
Ο Πόλυβος και η σύζυγός του Μερόπη τον υιοθετούν και τον ανατρέφουν σα δικό τους παιδί.
Ένας μέθυσος τον αποκαλεί νόθο.
Οι θετοί γονείς του το αρνούνται.
Ο Οιδίπους ζητά χρησμό από το Μαντείο των Δελφών.
Λόγω του χρησμού φεύγει οριστικά από την Κόρινθο και περιπλανείται με αντίθετη κατεύθυνση.
Σε ένα τρίστρατο συναντά το Λάιο με τη τετραμελή συνοδεία του και επέρχεται μοιραία συμπλοκή.
Πιστεύει ότι τους σκοτώνει όλους, όμως στη πραγματικότητα ο ένας διαφεύγει.
Πρόκειται για τον ίδιο Θηβαίο βοσκό, ο οποίος παρήκουσε τις εντολές του βασιλικού ζεύγους και δε τον σκότωσε όταν ήταν βρέφος.
Καθώς συνεχίζει να περιπλανείται βρίσκεται στη Θήβα.
Λύνει το αίνιγμα της Σφίγγας, γίνεται ήρωας, βασιλιάς και παντρεύεται την Ιοκάστη.
Θεωρείται από το λαό ότι έχει Θεία φώτιση.
Αποκτά με τη βασίλισσα-μητέρα του δύο κόρες και δύο γυιούς.
Όταν ο μεγάλος λοιμός πλήττει τη Θήβα στέλνει το Κρέοντα στους Δελφούς για να πάρει χρησμό, δηλαδή εμφανίζεται ως φιλεύσπλαχνος και λαοφιλής βασιλιάς, ο οποίος για να κρατήσει το όνομα του σωτήρα, όπως του λέει ο χορός, πρέπει να δράσει.
Στην αναγγελία του βαρυσήμαντου χρησμού από τον Κρέοντα, δηλώνει ότι δε φοβάται την αλήθεια και πιότερο για το λαό νοιάζεται παρά για τη ζωή του. Υπόσχεται να πιάσει το φονιά σαν ο Λάιος να ήταν πατέρας του. Άλλωστε ο δολοφόνος θα μπορούσε να σκοτώσει και τον ίδιο.
Οι πολίτες της Θήβας του ζητούν να κληθεί ο Τειρεσίας για να υποδείξει το μίασμα του τόπου.
Ο Τειρεσίας έρχεται και του καταλογίζει την πλήρη ευθύνη.
Ο Οιδίπους αρνείται να τον ακούσει, παρανοεί και κατηγορεί χωρίς αποδείξεις.
Στη δική του πραγματικότητα ο Κρέων έχει συνεργαστεί με το Τειρεσία για να του πάρουν το θρόνο.
Ο Τειρεσίας προφητεύει τα φριχτά μελλούμενα και αποχωρεί αγνοώντας την προκλητική και επιθετική στάση του.
Στη προσπάθεια του Κρέοντος να τον εκλογικεύσει ο Οιδίπους συνεχίζει να τον κατηγορεί παραλογιζόμενος.
Δεν ακούει κανένα λογικό επιχείρημα και χρειάζεται την παρέμβαση της κατευναστικής Ιοκάστης για να σταματήσει η διένεξη.
Η Ιοκάστη προσπαθεί διαρκώς να τον κατευνάσει υποπίπτοντας σε ύβρεις. Ο Οιδίπους συναινεί και άρα υποπίπτει έμμεσα και αυτός σε ύβρεις (παρουσία ενδοβλημένης μαμάς).
Κατά τη διάρκεια των δρώμενων ο Οιδίπους αλλάζει στάση και θέση σε σχέση με την ευθύνη του και υποπίπτει άμεσα σε ύβρεις (παρουσία ενδοβλημένου μπαμπά).
Από τα διαδραματιζόμενα μεταξύ του Θηβαίου βοσκού και του αγγελιοφόρου (Κορίνθιος βοσκός) αποκαλύπτεται ότι ο Οιδίπους είναι πατροκτόνος και έχει παντρευτεί τη μητέρα του με την οποία έχει κάνει τέσσερα παιδιά.
Η μητέρα-σύζυγός του αυτοκτονεί.
Ο Οιδίπους τυφλώνεται τρυπώντας τις κόρες των ματιών του γιατί όπως λέει δεν υπάρχει πλέον τίποτα ευχάριστο να δει.
Ζητά συμπόνοια για τις δύο κόρες του.
Οι πολίτες της Θήβας τον συμπονούν για τα δεινά του.
Ψυχική Δομή:
Βίωση απόρριψης σε όλη τη διάρκεια της κύησης, η οποία προδιέγραφε βέβαιο θάνατο. Η βίωση της απειλής του θανάτου ήταν πραγματική λόγω του σχεδίου των γονιών και όχι μόνο από ανάκληση της καταγραφής του ερπητικού εγκεφάλου. Στον ερπητικό εγκέφαλο είναι καταγεγραμμένη από καταβολής του ζωικού βασιλείου η πεποίθηση ότι η εγκατάλειψη της μαμάς οδηγεί σε θάνατο λόγω έλλειψης προστασίας.
Οι γονείς νοιώθουν μίσος για το έμβρυο γιατί η ύπαρξή του αποτελεί απειλή γι αυτούς.
Σαν έμβρυο νοιώθει μίσος για τους γονείς δολοφόνους. Βιώνει εγκλωβισμό σε άδικη κατάσταση και νοιώθει μίσος για τον εγκλωβιστή.
Στην ενήλικη ζωή είναι πολύ ευαίσθητος στην απόρριψη και κάθε φορά που κάποιος τον απορρίπτει κάνει σε αυτόν γονεϊκή προβολή. Βιώνει την απόρριψη σαν άδικη και απειλητική, παρανοεί, δημιουργεί φανταστικούς εχθρούς και νοιώθει μίσος γι αυτούς. Επιπλέον κάθε φορά που αδικείται ή φαντάζεται ότι αδικείται παλινδρομεί στην αρχική αδικία της μήτρας και της γέννησής του, νοιώθει μίσος για αυτόν που τον αδικεί, παραλογίζεται και ‘χτυπάει’ επιτιθέμενος. Το ‘χτύπημα’ εκφράζεται είτε έμμεσα με έπαρση, ειρωνεία και υποτίμηση ακόμη και σε θεόπνευστους ανθρώπους και χρησμούς είτε άμεσα με δολοφονία. Το δολοφονικό μίσος, του προσδίδει υπεράνθρωπη δύναμη, όπως συνέβη με το Λάιο και τη συνοδεία του. Παρανόησε και σκότωσε τέσσερα άτομα παρότι μόνος και κουτσός.
Οι δύο ενδοβλημένοι βιολογικοί γονείς είναι δολοφόνοι και ανάλγητοι.
Σα νεογέννητο για να μπορέσει να επιβιώσει έπρεπε να χειριστεί τον Θηβαίο βοσκό, ώστε να μη τον σκοτώσει. Ο χειρισμός με σκοπό να πάρει φροντίδα και αποδοχή συνεχίστηκε στον Πόλυβο και στη Μερόπη με αποτέλεσμα να γίνουν θετοί γονείς.
Οι δύο ενδοβλημένοι θετοί γονείς είναι συμπονετικοί.
Στην ενήλικη ζωή έχει τεράστια ανάγκη για αποδοχή και αναγνωρισιμότητα, οι οποίες σε συνδυασμό με το χειρισμό τον καθιστούν λαοφιλή. Ο χειρισμός από τόσο μικρή ηλικία τον έκανε ιδιαίτερα οξυδερκή.
Στην ενήλική του ζωή γίνεται χειριστικός ή επιτρέπει να τον χειρίζονται.
Για να μπορέσει να αντέξει τόσο τον σωματικό όσο και τον ψυχικό πόνο ως νεογέννητο δημιουργεί μία δική του πραγματικότητα. Με δεδομένο το ενδομήτριο τραύμα της απόρριψης ήλθε στο κόσμο με οπτικό μπλοκάρισμα και σαν βασική άμυνα του εγώ ανέπτυξε το σχίσμα.
Στην ενήλική του ζωή δεν βλέπει και δεν ακούει τη πραγματικότητα. Είναι τόσο έντονο το οπτικό μπλοκάρισμα ώστε στο τέλος οδηγείται στη φυσική τύφλωση.
Η καταγραφή της αποδοχής και της φροντίδας έγινε από τις ενδοβολές των σωτήρων βοσκών, της Μερόπης και του Πόλυβου.
Στην ενήλικη ζωή όταν νοιώθει αποδεκτός, η οποιαδήποτε πραγματική ή φανταστική απόρριψη τον παλινδρομεί στην αδικία της μήτρας. Επιπλέον όταν παίρνει πραγματική φροντίδα, δηλαδή αναβιώνει τη φροντίδα των θετών γονιών, αυτή του ανακαλεί την απόρριψη των βιολογικών γονιών, παλινδρομεί στο υπέρμετρο πόνο του τραύματος με αποτέλεσμα να προτιμά να μην είχε πάρει φροντίδα.
Συναισθηματικό Σενάριο:
Φόβος θανάτου λόγω απόρριψης.
Δημιουργία ψευδούς πραγματικότητας για να διαχειρίζεται τον φόβο και τον πόνο της απόρριψης.
Μίσος τόσο από την ενδοβολή των γονιών όσο και από τη καταγραφή του μίσους του ίδιου προς τους γονείς δολοφόνους.
Μεγάλη ανάγκη για αποδοχή ώστε να επιβιώσει, η οποία έρχεται με χειρισμό και συμπόνια.
Κάθε φορά που νοιώθει αποδεκτός κινητοποιείται το οπτικό του μπλοκάρισμα με αποτέλεσμα να δημιουργεί ασυνείδητα τις προϋποθέσεις ώστε να απορριφθεί και να επαναληφθεί το σενάριό του. Το μπλοκάρισμα είναι τόσο έντονο ώστε υποπίπτει είτε άμεσα είτε έμμεσα σε ύβρεις.
Ο πόνος του τραύματος προέρχεται από την απόρριψη, η οποία οδηγεί σε βέβαιο θάνατο.
Μη επιθυμητή κύηση και από τους δύο γονείς.
Κατά τη διάρκεια της κύησης ο πατέρας του Λάιος με ενεργητικό και άμεσο τρόπο επιθυμεί και σχεδιάζει το θάνατό του με την παθητική και έμμεση συμβολή της μητέρας του Ιοκάστης.
Αμέσως μετά τη γέννησή του βιώνει υπερβολικό σωματικό πόνο με το τρύπημα των αστραγάλων του.
Ο πόνος είναι υπέρμετρος γιατί τρυπήθηκε το οστούν. Αυτή η επέμβαση στο σώμα εκτός από επώδυνη είναι και επικίνδυνη για επιμόλυνση.
Εντούτοις επιβιώνει.
Οι γονείς απαλλάσσονται από τον κίνδυνο, τον οποίο εγκυμονεί η παρουσία του δίνοντάς τον σε ένα Θηβαίο βοσκό, ώστε να τον πετάξει σε ερημικό βουνό με σκοπό το θάνατό του.
Ο Θηβαίος βοσκός συγκινείται από το δράμα του νεογέννητου, το συμπονά και παραβιάζει τη φονική εντολή του βασιλικού ζεύγους.
Ο Θηβαίος βοσκός δίνει το νεογέννητο σε Κορίνθιο βοσκό, ο οποίος υπηρετεί τον βασιλέα Πόλυβο.
Ο Πόλυβος και η σύζυγός του Μερόπη τον υιοθετούν και τον ανατρέφουν σα δικό τους παιδί.
Ένας μέθυσος τον αποκαλεί νόθο.
Οι θετοί γονείς του το αρνούνται.
Ο Οιδίπους ζητά χρησμό από το Μαντείο των Δελφών.
Λόγω του χρησμού φεύγει οριστικά από την Κόρινθο και περιπλανείται με αντίθετη κατεύθυνση.
Σε ένα τρίστρατο συναντά το Λάιο με τη τετραμελή συνοδεία του και επέρχεται μοιραία συμπλοκή.
Πιστεύει ότι τους σκοτώνει όλους, όμως στη πραγματικότητα ο ένας διαφεύγει.
Πρόκειται για τον ίδιο Θηβαίο βοσκό, ο οποίος παρήκουσε τις εντολές του βασιλικού ζεύγους και δε τον σκότωσε όταν ήταν βρέφος.
Καθώς συνεχίζει να περιπλανείται βρίσκεται στη Θήβα.
Λύνει το αίνιγμα της Σφίγγας, γίνεται ήρωας, βασιλιάς και παντρεύεται την Ιοκάστη.
Θεωρείται από το λαό ότι έχει Θεία φώτιση.
Αποκτά με τη βασίλισσα-μητέρα του δύο κόρες και δύο γυιούς.
Όταν ο μεγάλος λοιμός πλήττει τη Θήβα στέλνει το Κρέοντα στους Δελφούς για να πάρει χρησμό, δηλαδή εμφανίζεται ως φιλεύσπλαχνος και λαοφιλής βασιλιάς, ο οποίος για να κρατήσει το όνομα του σωτήρα, όπως του λέει ο χορός, πρέπει να δράσει.
Στην αναγγελία του βαρυσήμαντου χρησμού από τον Κρέοντα, δηλώνει ότι δε φοβάται την αλήθεια και πιότερο για το λαό νοιάζεται παρά για τη ζωή του. Υπόσχεται να πιάσει το φονιά σαν ο Λάιος να ήταν πατέρας του. Άλλωστε ο δολοφόνος θα μπορούσε να σκοτώσει και τον ίδιο.
Οι πολίτες της Θήβας του ζητούν να κληθεί ο Τειρεσίας για να υποδείξει το μίασμα του τόπου.
Ο Τειρεσίας έρχεται και του καταλογίζει την πλήρη ευθύνη.
Ο Οιδίπους αρνείται να τον ακούσει, παρανοεί και κατηγορεί χωρίς αποδείξεις.
Στη δική του πραγματικότητα ο Κρέων έχει συνεργαστεί με το Τειρεσία για να του πάρουν το θρόνο.
Ο Τειρεσίας προφητεύει τα φριχτά μελλούμενα και αποχωρεί αγνοώντας την προκλητική και επιθετική στάση του.
Στη προσπάθεια του Κρέοντος να τον εκλογικεύσει ο Οιδίπους συνεχίζει να τον κατηγορεί παραλογιζόμενος.
Δεν ακούει κανένα λογικό επιχείρημα και χρειάζεται την παρέμβαση της κατευναστικής Ιοκάστης για να σταματήσει η διένεξη.
Η Ιοκάστη προσπαθεί διαρκώς να τον κατευνάσει υποπίπτοντας σε ύβρεις. Ο Οιδίπους συναινεί και άρα υποπίπτει έμμεσα και αυτός σε ύβρεις (παρουσία ενδοβλημένης μαμάς).
Κατά τη διάρκεια των δρώμενων ο Οιδίπους αλλάζει στάση και θέση σε σχέση με την ευθύνη του και υποπίπτει άμεσα σε ύβρεις (παρουσία ενδοβλημένου μπαμπά).
Από τα διαδραματιζόμενα μεταξύ του Θηβαίου βοσκού και του αγγελιοφόρου (Κορίνθιος βοσκός) αποκαλύπτεται ότι ο Οιδίπους είναι πατροκτόνος και έχει παντρευτεί τη μητέρα του με την οποία έχει κάνει τέσσερα παιδιά.
Η μητέρα-σύζυγός του αυτοκτονεί.
Ο Οιδίπους τυφλώνεται τρυπώντας τις κόρες των ματιών του γιατί όπως λέει δεν υπάρχει πλέον τίποτα ευχάριστο να δει.
Ζητά συμπόνοια για τις δύο κόρες του.
Οι πολίτες της Θήβας τον συμπονούν για τα δεινά του.
Ψυχική Δομή:
Βίωση απόρριψης σε όλη τη διάρκεια της κύησης, η οποία προδιέγραφε βέβαιο θάνατο. Η βίωση της απειλής του θανάτου ήταν πραγματική λόγω του σχεδίου των γονιών και όχι μόνο από ανάκληση της καταγραφής του ερπητικού εγκεφάλου. Στον ερπητικό εγκέφαλο είναι καταγεγραμμένη από καταβολής του ζωικού βασιλείου η πεποίθηση ότι η εγκατάλειψη της μαμάς οδηγεί σε θάνατο λόγω έλλειψης προστασίας.
Οι γονείς νοιώθουν μίσος για το έμβρυο γιατί η ύπαρξή του αποτελεί απειλή γι αυτούς.
Σαν έμβρυο νοιώθει μίσος για τους γονείς δολοφόνους. Βιώνει εγκλωβισμό σε άδικη κατάσταση και νοιώθει μίσος για τον εγκλωβιστή.
Στην ενήλικη ζωή είναι πολύ ευαίσθητος στην απόρριψη και κάθε φορά που κάποιος τον απορρίπτει κάνει σε αυτόν γονεϊκή προβολή. Βιώνει την απόρριψη σαν άδικη και απειλητική, παρανοεί, δημιουργεί φανταστικούς εχθρούς και νοιώθει μίσος γι αυτούς. Επιπλέον κάθε φορά που αδικείται ή φαντάζεται ότι αδικείται παλινδρομεί στην αρχική αδικία της μήτρας και της γέννησής του, νοιώθει μίσος για αυτόν που τον αδικεί, παραλογίζεται και ‘χτυπάει’ επιτιθέμενος. Το ‘χτύπημα’ εκφράζεται είτε έμμεσα με έπαρση, ειρωνεία και υποτίμηση ακόμη και σε θεόπνευστους ανθρώπους και χρησμούς είτε άμεσα με δολοφονία. Το δολοφονικό μίσος, του προσδίδει υπεράνθρωπη δύναμη, όπως συνέβη με το Λάιο και τη συνοδεία του. Παρανόησε και σκότωσε τέσσερα άτομα παρότι μόνος και κουτσός.
Οι δύο ενδοβλημένοι βιολογικοί γονείς είναι δολοφόνοι και ανάλγητοι.
Σα νεογέννητο για να μπορέσει να επιβιώσει έπρεπε να χειριστεί τον Θηβαίο βοσκό, ώστε να μη τον σκοτώσει. Ο χειρισμός με σκοπό να πάρει φροντίδα και αποδοχή συνεχίστηκε στον Πόλυβο και στη Μερόπη με αποτέλεσμα να γίνουν θετοί γονείς.
Οι δύο ενδοβλημένοι θετοί γονείς είναι συμπονετικοί.
Στην ενήλικη ζωή έχει τεράστια ανάγκη για αποδοχή και αναγνωρισιμότητα, οι οποίες σε συνδυασμό με το χειρισμό τον καθιστούν λαοφιλή. Ο χειρισμός από τόσο μικρή ηλικία τον έκανε ιδιαίτερα οξυδερκή.
Στην ενήλική του ζωή γίνεται χειριστικός ή επιτρέπει να τον χειρίζονται.
Για να μπορέσει να αντέξει τόσο τον σωματικό όσο και τον ψυχικό πόνο ως νεογέννητο δημιουργεί μία δική του πραγματικότητα. Με δεδομένο το ενδομήτριο τραύμα της απόρριψης ήλθε στο κόσμο με οπτικό μπλοκάρισμα και σαν βασική άμυνα του εγώ ανέπτυξε το σχίσμα.
Στην ενήλική του ζωή δεν βλέπει και δεν ακούει τη πραγματικότητα. Είναι τόσο έντονο το οπτικό μπλοκάρισμα ώστε στο τέλος οδηγείται στη φυσική τύφλωση.
Η καταγραφή της αποδοχής και της φροντίδας έγινε από τις ενδοβολές των σωτήρων βοσκών, της Μερόπης και του Πόλυβου.
Στην ενήλικη ζωή όταν νοιώθει αποδεκτός, η οποιαδήποτε πραγματική ή φανταστική απόρριψη τον παλινδρομεί στην αδικία της μήτρας. Επιπλέον όταν παίρνει πραγματική φροντίδα, δηλαδή αναβιώνει τη φροντίδα των θετών γονιών, αυτή του ανακαλεί την απόρριψη των βιολογικών γονιών, παλινδρομεί στο υπέρμετρο πόνο του τραύματος με αποτέλεσμα να προτιμά να μην είχε πάρει φροντίδα.
Συναισθηματικό Σενάριο:
Φόβος θανάτου λόγω απόρριψης.
Δημιουργία ψευδούς πραγματικότητας για να διαχειρίζεται τον φόβο και τον πόνο της απόρριψης.
Μίσος τόσο από την ενδοβολή των γονιών όσο και από τη καταγραφή του μίσους του ίδιου προς τους γονείς δολοφόνους.
Μεγάλη ανάγκη για αποδοχή ώστε να επιβιώσει, η οποία έρχεται με χειρισμό και συμπόνια.
Κάθε φορά που νοιώθει αποδεκτός κινητοποιείται το οπτικό του μπλοκάρισμα με αποτέλεσμα να δημιουργεί ασυνείδητα τις προϋποθέσεις ώστε να απορριφθεί και να επαναληφθεί το σενάριό του. Το μπλοκάρισμα είναι τόσο έντονο ώστε υποπίπτει είτε άμεσα είτε έμμεσα σε ύβρεις.
Ο πόνος του τραύματος προέρχεται από την απόρριψη, η οποία οδηγεί σε βέβαιο θάνατο.
Ιοκάστη
Αντικειμενικά Στοιχεία:
Βασίλισσα και σύζυγος του Λάιου.
Παιδοκτόνος.
Βασίλισσα και σύζυγος του Οιδίποδα, στον οποίο δόθηκε ως σύζυγος όταν έγινε βασιλιάς των Θηβών επειδή έλυσε το αίνιγμα της Σφίγγας.
Έκανε μαζί του τέσσερα παιδιά.
Η τραγωδία δε μας δίδει πολλά αντικειμενικά στοιχεία για τη ζωή της Ιοκάστης, ως εκ τούτου θα παρατεθούν οι δύο ψυχικές της πλευρές, οι οποίες εμφανίζονται επί σκηνής.
Κατά τη διάρκεια του έργου προασπίζεται το συμφέρον της ως εξής:
Ψυχική Δομή:
Δεν έχουμε στοιχεία για τους ενδοβλημένους γονείς γιατί, όπως προαναφέρθηκε, τα στοιχεία για τα παιδικά της χρόνια είναι μηδενικά.
Δεν έχει καλυφθεί καμία της ανάγκη επειδή οι γονείς της την εγκατέλειψαν συναισθηματικά.
Στην ενήλική της ζωή κάνει τα πάντα για να κρατήσει ό,τιδήποτε της προσφέρει ευχαρίστηση. Σε οποιοδήποτε αντικείμενο της αμφισβητήσει τη πηγή ηδονής της, κάνει προβολή γονιού και νοιώθει θυμό γι αυτό.
Νοιώθει μίσος για τους ανάλγητους γονείς.
Στην ενήλικη ζωή νοιώθει μίσος για τον οποιονδήποτε αισθάνεται ότι την εγκαταλείπει είτε η εγκατάλειψη είναι πραγματική είτε η ίδια τη βιώνει έτσι. Το μίσος της είναι τόσο δυνατό ώστε φθάνει στο σημείο να υποπέσει σε ύβρεις και να εγκαταλείψει τα παιδιά της.
Αβίωτη συμβιωτική σχέση με τη μαμά.
Στην ενήλικη ζωή της είναι υπέρμετρα εγωκεντρική δηλαδή επιθυμεί όλος ο κόσμος να γυρίζει γύρω της και να την υπηρετεί.
Συναισθηματικό Σενάριο:
Φόβος θανάτου λόγω εγκατάλειψης, δηλαδή λόγω έλλειψης φροντίδας.
Απελπισία λόγω εγκατάλειψης.
Μίσος προς αυτόν που την εγκαταλείπει.
Απώθηση του μίσους και χειρισμός ώστε να πάρει φροντίδα και να επιβιώσει.
Συμβιβασμός με ο,τιδήποτε της εξασφαλίζει την επιβίωση, ακόμη και αν αυτό είναι το σχέδιο επώδυνης θανάτωσης του παιδιού της.
Επιθυμία για ύπαρξη συμβιωτικής σχέσης και κάλυψη του ανολοκλήρωτου εγωκεντρικού της κομματιού μέσα από αυτή. Θυμός προς οποιονδήποτε της εκφράζει ενήλικη φροντίδα (Τειρεσίας, Κρέων), γιατί η επιθυμία της είναι να καλυφθούν οι παιδικές της ανάγκες (παραμονή στο θρόνο).
Μανιακή εκδήλωση του μίσους.
Ο πόνος του τραύματος δημιουργήθηκε λόγω της αρχικής συναισθηματικής εγκατάλειψης.
Βασίλισσα και σύζυγος του Λάιου.
Παιδοκτόνος.
Βασίλισσα και σύζυγος του Οιδίποδα, στον οποίο δόθηκε ως σύζυγος όταν έγινε βασιλιάς των Θηβών επειδή έλυσε το αίνιγμα της Σφίγγας.
Έκανε μαζί του τέσσερα παιδιά.
Η τραγωδία δε μας δίδει πολλά αντικειμενικά στοιχεία για τη ζωή της Ιοκάστης, ως εκ τούτου θα παρατεθούν οι δύο ψυχικές της πλευρές, οι οποίες εμφανίζονται επί σκηνής.
- Φυγόπονη
Κατά τη διάρκεια του έργου προασπίζεται το συμφέρον της ως εξής:
- Υποχωρεί μπροστά στην απαίτηση του Λάιου να δολοφονήσουν το παιδί της.
- Υποπίπτει σε ύβρι υποτιμώντας την αξία των χρησμών.
- Εμφανίζεται ως ικέτης υπερασπιζόμενη τον Φοίβο.
- Εγκαταλείπει για δεύτερη φορά τα παιδιά της στη τύχη τους αυτοκτονώντας.
- Προσπαθεί να αποτρέψει τον Οιδίποδα από την έρευνα της αλήθειας.
- Μανιακή
Ψυχική Δομή:
Δεν έχουμε στοιχεία για τους ενδοβλημένους γονείς γιατί, όπως προαναφέρθηκε, τα στοιχεία για τα παιδικά της χρόνια είναι μηδενικά.
Δεν έχει καλυφθεί καμία της ανάγκη επειδή οι γονείς της την εγκατέλειψαν συναισθηματικά.
Στην ενήλική της ζωή κάνει τα πάντα για να κρατήσει ό,τιδήποτε της προσφέρει ευχαρίστηση. Σε οποιοδήποτε αντικείμενο της αμφισβητήσει τη πηγή ηδονής της, κάνει προβολή γονιού και νοιώθει θυμό γι αυτό.
Νοιώθει μίσος για τους ανάλγητους γονείς.
Στην ενήλικη ζωή νοιώθει μίσος για τον οποιονδήποτε αισθάνεται ότι την εγκαταλείπει είτε η εγκατάλειψη είναι πραγματική είτε η ίδια τη βιώνει έτσι. Το μίσος της είναι τόσο δυνατό ώστε φθάνει στο σημείο να υποπέσει σε ύβρεις και να εγκαταλείψει τα παιδιά της.
Αβίωτη συμβιωτική σχέση με τη μαμά.
Στην ενήλικη ζωή της είναι υπέρμετρα εγωκεντρική δηλαδή επιθυμεί όλος ο κόσμος να γυρίζει γύρω της και να την υπηρετεί.
Συναισθηματικό Σενάριο:
Φόβος θανάτου λόγω εγκατάλειψης, δηλαδή λόγω έλλειψης φροντίδας.
Απελπισία λόγω εγκατάλειψης.
Μίσος προς αυτόν που την εγκαταλείπει.
Απώθηση του μίσους και χειρισμός ώστε να πάρει φροντίδα και να επιβιώσει.
Συμβιβασμός με ο,τιδήποτε της εξασφαλίζει την επιβίωση, ακόμη και αν αυτό είναι το σχέδιο επώδυνης θανάτωσης του παιδιού της.
Επιθυμία για ύπαρξη συμβιωτικής σχέσης και κάλυψη του ανολοκλήρωτου εγωκεντρικού της κομματιού μέσα από αυτή. Θυμός προς οποιονδήποτε της εκφράζει ενήλικη φροντίδα (Τειρεσίας, Κρέων), γιατί η επιθυμία της είναι να καλυφθούν οι παιδικές της ανάγκες (παραμονή στο θρόνο).
Μανιακή εκδήλωση του μίσους.
Ο πόνος του τραύματος δημιουργήθηκε λόγω της αρχικής συναισθηματικής εγκατάλειψης.
Τειρεσίας
Αντιπρόσωπος του Θεού (δες: Οι Θεοί στην Αρχαία Τραγωδία).
Κρέων
Επειδή το κείμενο της τραγωδίας δεν παρέχει αντικειμενικά στοιχεία σε σχέση με την ζωή του, θα αναφερθεί η μόνη ψυχική του πλευρά η οποία εμφανίζεται επί σκηνής.
Ο Κρέον είναι ένας ενήλικος πόλος, ο οποίος προσπαθεί να εκλογικεύσει τον Οιδίποδα όσο και αν εκείνος δεν τον βλέπει και δεν τον ακούει.
Τα επιχειρήματά του είναι πάντα γειωμένα με ενήλικο τρόπο.
Θα μπορούσε να είναι φοβισμένος και να έχει τα ίδια λεκτικά επιχειρήματα προς τον μαινόμενο Οιδίποδα. Το γεγονός ότι συμπεριφέρεται και μιλάει ενήλικα, τεκμηριώνεται στο τέλος της τραγωδίας, όπου δεν ονειδίζει τον Οιδίποδα και φροντίζει την τακτοποίηση των πάντων ακόμη και τη φροντίδα των παιδιών και την ταφή της Ιοκάστης.
Ο Κρέον είναι ένας ενήλικος πόλος, ο οποίος προσπαθεί να εκλογικεύσει τον Οιδίποδα όσο και αν εκείνος δεν τον βλέπει και δεν τον ακούει.
Τα επιχειρήματά του είναι πάντα γειωμένα με ενήλικο τρόπο.
Θα μπορούσε να είναι φοβισμένος και να έχει τα ίδια λεκτικά επιχειρήματα προς τον μαινόμενο Οιδίποδα. Το γεγονός ότι συμπεριφέρεται και μιλάει ενήλικα, τεκμηριώνεται στο τέλος της τραγωδίας, όπου δεν ονειδίζει τον Οιδίποδα και φροντίζει την τακτοποίηση των πάντων ακόμη και τη φροντίδα των παιδιών και την ταφή της Ιοκάστης.
Θεατρολογική Επεξεργασία: Πάνος Μαβιτζής
Ψυχοθεατρολογική Ανάλυσις: Πάνος Μαβιτζής
Ψυχοθεατρολογική Ανάλυσις: Πάνος Μαβιτζής